Wat gebeurt er in je lichaam bij sensitisatie?
Als er gedurende een langere periode pijn wordt waargenomen door je zenuwstelsel, treden er verschillende veranderingen op in dat zenuwstelsel. Dit is in te delen in veranderingen in je hersenen en veranderingen in de zenuwbanen van en naar de pijnlijke structuur. We noemen dit centrale en perifere sensitisatie. Een pijnprikkel reist van je aanvoerende zenuwbaan naar je hersenen, waar dit wordt omgezet tot de ‘pijn’. In je hersenen zit een kaart van je lichaam, waarin ook wordt opgenomen hoe dit eraan toe is. Bij perifere sensitisatie zijn de aanvoerende zenuwbanen zo vaak afgelegd door de pijnprikkel, dat deze worden gefaciliteerd. Dit betekent dat het lichaam bepaalde eiwitten aanpast en aanlegt in deze banen om de prikkel gemakkelijker te begeleiden. Want de prikkel is al zo vaak via deze baan gereisd, dat het lichaam er op den duur van uitgaat dat het blijft komen. Hierdoor wordt de ‘prikkeldrempel’ verlaagd en kan een niet pijnlijke prikkel worden doorgegeven als een ‘pijnprikkel’.
Bij centrale sensitisatie is de prikkel al zo vaak aangekomen in de hersenen, dat de kaart van je lichaam wordt aangepast, en de structuur, waar de pijnprikkel vandaan komt, wordt aangepast naar ‘pijnlijke structuur’. Deze perifere en centrale sensitisatie kan er dus voor zorgen dat de structuur nog steeds pijn doet, ook al is de oorzaak van de pijn weg! Een typisch voorbeeld van centrale sensitisatie is fantoompijn. Neem een man die betrokken is bij een auto-ongeluk. Zijn been is verbrijzeld en doet vreselijk pijn. Om het leven van deze man te redden, zal het been moeten worden geamputeerd. Hiervoor wordt hij onder narcose gebracht. Hij krijgt niet mee dat zijn been wordt verwijderd en komt bij zonder been. De vreselijke pijn is nog opgeslagen in de kaart in zijn hersenen en zal een pijn veroorzaken in een been dat er niet meer is: de fantoompijn, ofwel de centrale sensitisatie.
Wat osteopathie kan betekenen bij chronische pijnklachten en sensitisatie
Voor de behandeling van chronische pijnklachten en sensitisatie is het van belang dat er eerst alles is gedaan om de oorzaak en bron van de pijn op te sporen en op te lossen. De osteopaat doet hiervoor eerst een lichamelijk onderzoek waarbij hij het hele lichaam onderzoekt. Het komt namelijk geregeld voor dat de bron van de pijn een oorzaak heeft ergens anders in het lichaam. De behandeling van sensitisatie kan niet beginnen als er daadwerkelijk ook elke keer een beschadiging of overbelasting optreedt in je lichaam. Denk hierbij ook aan herhaaldelijke overbelasting op zowel fysiek, mentaal en psychosociaal vlak. Het is daarom onder meer belangrijk om de algehele belasting en belastbaarheid na te gaan. Waarom dat nog meer belangrijk is, komt zo terug.
Als je zeker weet dat de bron van de pijn is aangepakt, kan er gekeken worden naar de aanpak van sensitisatie. Allereerst is het dus belangrijk dat er gekeken wordt naar je belasting en belastbaarheid.
We nemen als voorbeeld een enkel met chronische pijn bij hardlopen. De enkel is helemaal nagekeken door het ziekenhuis en de orthopeed heeft niks gevonden. Geen breuken en geen slijtage. De fysiotherapeut, de sportmasseur en de osteopaat hebben je lichaam nagekeken en je lichaam beweegt optimaal. Maar toch heb je nog pijn aan je enkel, vrijwel meteen als je begint met hardlopen. Begin met het uitstippelen van een loopje, waarbij je zeker weet dat dit niet overbelastend is voor je enkel. Ben je een getrainde loper en ben je in goede conditie? Denk dan aan een loopje van een paar kilometer op een rustig tempo. Ben je een beginnende loper en wil je juist hardlopen om je conditie op te bouwen? Denk dan aan een wandeling, waarbij je 3 keer 30 seconden gaat joggen. Voor zowel de getrainde als de beginnende hardloper is dit een belasting die binnen de belastbaarheid blijft en je de enkel niet beschadigt. Toch zul je pijn ervaren door de sensitisatie. Maar door bovenstaande uitleg weet je nu waarschijnlijk dat deze pijn geen teken is van een beschadigde enkel. En dit kan ook niet, door de lage instap van de belasting. Neem genoeg rust tussen je loopjes en bouw de duur en snelheid eerst met hele kleine stapjes op. Je zult merken dat de pijn gelijk blijft of misschien zelfs al iets minder wordt, terwijl je de belasting verhoogt. Hierdoor laat jij je zenuwstelsel merken dat jouw ‘pijnlijke’ structuur er niet zo slecht aan toe is als deze in eerste instantie dacht. Door consistent deze belasting met kleine stapjes op te bouwen, breng je jouw zenuwstelsel als het ware weer terug in de oorspronkelijke vorm. Daarnaast bouw je ook de belastbaarheid op van de pijngevende structuur en voorkom je dat deze structuur verzwakt en daadwerkelijk een ‘slechte enkel’ wordt!
Heb jij last van chronische pijnklachten en/of sensitisatieklachten?
Neem contact op met onze praktijk of maak direct jouw afspraak online.
